Melkzuur, verzuring en lactaat. Begrippen die vaak genoemd worden door sporters. Vaak met een negatieve lading die prestatie beperkend is. Maar is dit ook zo?
Lactaat en verzuring worden geregeld door elkaar gehaald. Indien dit gemeten wordt, meet je de lactaat waarde in het bloed. In feite zorgt dit niet voor de verzuring. De negatieve lading rondom lactaat is onterecht. In werkelijkheid is het helemaal niet slecht en kan lactaat zelfs als brandstof gebruikt worden tijdens inspanning. Tevens dient lactaat ook als brandstof voor het hart.
Een variabele die de laatste jaren steeds meer aan populariteit wint binnen de sport is VLamax. In tegenstelling tot de VO2max blijkt de VLamax meer en meer prestatiebepalend te zijn. VLamax wordt uitgedrukt in mmol per liter per seconde (mmol/l/s). Deze waarde zegt iets over hoe snel het lichaam lactaat aanmaakt. Oftewel, hoe goed werkt het anaerobe glycolyse energiesysteem. Dit energiesysteem verbrandt suikers op het moment dat er geen of te weinig zuurstof voorhanden bij inspanning. Hierbij valt te denken aan kortdurende, intensieve inspanningen. De VLamax is de maximale lactaat waarde die gemeten wordt bij inspanning.
Door inzicht te krijgen in de anaerobe glycolyse, ontstaat er ook een beter beeld over het koolhydraatverbruik. Des te beter het anaerobe glycolyse energiesysteem ontwikkeld is, des te meer koolhydraten er verbrand worden. Dit vertaalt zich in een hogere VLamax. Een hogere VLamax heeft op zijn beurt weer een verlagend effect op het aerobe energiesysteem en op de anaerobe drempel.
In de analyse van het uithoudingsvermogen van een sporter is de anaerobe drempel een belangrijke waarde. In de volksmond ook wel omslagpunt of drempel genoemd en uitgedrukt in o.a. hartslag, wattage of tempo. Dit punt wordt bereikt als de spier “zuurder” wordt als gevolg van inspanning. Door de opstapeling van H+ ionen die vrijkomen tijdens de anaerobe glycolyse, daalt de pH waarde. Als de anaerobe drempel bereikt wordt, zal de productie van H+ ionen groter zijn dan de afbraak ervan. Deze afbraak wordt ook wel buffering genoemd. Het lichaam probeert zolang mogelijk ervoor te zorgen dat de pH waarde niet verder daalt. Als de intensiteit tijdens de inspanning verder toeneemt en boven de anaerobe drempel uitkomt, zal er een opeenstapeling van H+ ionen plaatsvinden. De spier en zijn omgeving wordt zuurder en de intensiteit waarop bewogen wordt zal daardoor afnemen.
H+-ionen of de pH-waarde worden tijdens een inspanningstest echter niet gemeten. Lactaat wel. Doordat lactaat in dezelfde mate vrijkomt tijdens de anaerobe verbranding van suikers, is dit representatief om een uitspraak te doen over H+ en de pH-waarde.
Wil je meer horen over het opstellen van een metabool profiel, luister dan naar de Fast Talk episode 67 podcast van Velonews met Sebastian Weber over het gebruik van de VLamax en de toepassing daarvan binnen de sport.